Sự khai sáng

Vậy đó, nhờ có bản Kinh thánh tiếng Xla-vơ, nhờ lao động quên mình và sự trung tín của hai anh em đầy ơn phước Ki-rin và Mê-phô-đi mà Tin Lành đã vào được nước Nga qua ngôn ngữ dân dã và dễ hiểu. Không thể đánh giá hết được tầm quan trọng của sự kiện này. Chỉ cần nói là tất cả các dân tộc khác ở châu Âu chỉ đến thời kỳ Cải Chánh hoặc không lâu trước đó mới được đọc các sách Tin Lành bằng tiếng mẹ đẻ của mình:

bản dịch tiếng Anh của Uých-li-phơ vào năm 1380;

bản dịch tiếng Tiệp của Yan-na Gu-xơ vào năm 1400;

bản dịch tiếng Đức của Mác-tin Lu-thơ sau năm 1520.

Từ đó suy ra một số kết luận rất thú vị và khác thường:

1. Trong dân gian đã xuất hiện sự tin quyết sâu sắc và sống động rằng người Nga đã tiếp nhận niềm tin Cơ đốc không phải từ người Hy-lạp, mà từ chính Đức Chúa Trời.

(Chính tư tưởng đó đã được Tổng Giám mục Ki-ép I-la-ri-ôn tuyên bố vào năm 1051.) Nói vậy nghĩa là việc làm phép báp-tem cho nước Nga vào năm 988 không dẫn đến việc xáp nhập nước Nga vào Đế quốc Bi-giăng-tin, mà dẫn đến sự hình thành nhận thức Xla-vơ đặc biệt. Sự truyền bá Tin Lành trở thành sự phấn hưng tâm linh của dân tộc Xla-vơ.

2. Ngay từ ban đầu, Cơ đốc giáo ở nước Nga đã có cơ hội phát triển cả ở dạng lễ nghi tôn giáo lẫn ở dạng Tin Lành, nghĩa là trực tiếp thông công và nhận thức Đức Chúa Trời qua Lời Ngài (Kinh thánh).

Các Công vương của nước Nga Ki-ép đã làm hết sức mình để Tin Lành được phổ biến sâu rộng trong vòng dân chúng. Ví dụ như dưới triều của Công vương Y-a-rô-xláp Khôn Ngoan đã có cả một học viện tâm linh: hàng chục người chép sách đã miệt mài chép Kinh Thánh và các sách tâm linh, ở đây cũng có cả những dịch giả mới; trẻ em thì học đánh vần và ngữ pháp theo sách Thi thiên. Bản thân Công vương rất thích đọc văn phẩm tâm linh nên thúc giục mọi người xung quanh làm theo. Công vương Vla-đi-mia Mô-na-ma-khơ cũng hành động tương tự.

Bạn có biết thời đó giá một quyển sách Tin Lành (Phúc Âm) là bao không? Các nhà nghiên cứu, khi tính cả giá da bê, công trang trí, công chép sách và thời gian bỏ ra, đã đi đến kết luận rằng giá đó xấp xỉ giá một con bò. Đắt thì đắt thật nhưng muốn mua thì vẫn có thể mua được!

Mi-kha-in Mô-lô-tốp
T.N.M. dịch từ tờ báo cơ-đốc "Tiếng Chuông"