13. Hãy trả lại đồ bị mất

“1 . Nếu ngươi thấy bò hay là chiên của anh em mình bị lạc, thì chớ làm bộ chẳng thấy, phải dẫn nó về cho anh em mình.

2 Ví bằng anh em ngươi không ở gần ngươi, và ngươi không quen biết người, thì phải dắt bò, chiên đó vào nhà ngươi, cho đến chừng anh em ngươi đến kiếm, bấy giờ, phải trả nó lại cho.

3 Ngươi làm như vậy cho con lừa, áo xống hay là mọi vật chi của anh em ngươi mất, mà ngươi xí được; chớ làm bộ không thấy.” (Phục truyền đoạn 22)

Một người phụ nữ nhặt được trong phòng nghỉ của trạm xăng một chiếc ví nhỏ. Trong đó có bốn trăm đô-la bằng những tờ giấy bạc hai mươi đô-la.

Tình huống này khiến bà phải suy nghĩ. Nếu bà để tiền lại chỗ cũ, với hy vọng rằng người chủ của nó sẽ quay trở lại, thì cũng có thể có ai đó khác sẽ lấy chúng. Nếu trao lại cho một nhân viên nào đó, người ta cũng có thể giữ lại cho mình. Vì thế nên bà lấy ví tiền đó và để lại một mẩu giấy ghi: “Tôi nhặt được cái ví. Nếu nó là của bạn, hãy gọi điện cho tôi.” Bên dưới bà ghi số điện thoại mình. Không lâu sau đó một người phụ nữ gọi đến, và nói rằng bà đánh mất ví có tiền trong đó. Nhưng khi bị hỏi rằng trong ví có bao nhiêu tiền, và ví đó đã để quên ở đâu, thì rõ ra là bà ta chỉ đang thử đoán mò. Sau đó, một người đàn ông gọi đến và nói rằng đó là chiếc ví của bà mẹ anh ta, bà đánh mất bốn trăm đô-la toàn là tờ hai mươi đô-la. Bà mẹ và cậu con trai đã đến để lấy lại tiền mình. Thì ra họ là những người nghèo, và bốn trăm đô-la đó là khoản tiền trợ cấp xã hội của bà.

Người phụ nữ lớn tuổi kia rất vui và cảm ơn người đã trả lại tiền cho mình.

Nhặt được một đồ vật bị mất, và tìm mọi cách để trả lại nó đúng cho chính chủ, người phụ nữ này đã tuân theo điều luật của To-ra được trích dẫn ở trên. Trong tiếng Hê-bơ-rơ, mục này được gọi là “trả lại đồ bị mất”. Người nhặt được phải trả lại đồ vật cho đúng chính chủ, cho nên người phụ nữ đã xử sự đúng, khi không đưa nó cho những người phục vụ ở trạm xăng, hoặc đưa ngay cho người gọi đến trước tiên mà nói rằng đó là ví tiền của họ. Theo luật của người Do-thái, phải công bố về vật thất lạc đã tìm thấy (trong trường hợp này bà đã chỉ ra trong tờ giấy là chiếc ví), và sau đó hỏi về các dấu tích cụ thể (“Có bao nhiêu tiền trong ví? Bạn đã để quên nó ở đâu”). Nếu mà đồ vật không có dấu tích cụ thể nào (thí dụ tờ một đô-la rơi giữa phố đông người), thì có thể coi như rằng người chủ của nó đã không còn hy vọng tìm lại được nó, lúc đó người nhặt được có thể được giữ lấy.

Theo luật của người Do-thái, giữ lại cho mình đồ vật có dấu tích và có thể trả lại được cho chính chủ - là một lỗi lầm nghiêm trọng, vì đó không chỉ là ăn cắp, mà là một tội lỗi mà không hối cải cho đến cùng được. Thậm chí nếu sau này người đó ân hận về việc mình đã cư xử không trung thực, thì anh ta cũng không thể tìm lại được người chủ của đồ vật đó. Sửa lại việc làm sai trái đó không thể được nữa.

Mỗi người trong số chúng ta có thể một lần nào đó nhặt được một vật nào đó thật sự giá trị (thí dụ tiền hoặc thẻ tín dụng). Những lời To-ra nói “phải trả nó về cho anh em mình” nhắc chúng ta rằng, giữ lấy những đồ vật đó không chỉ giống như là ăn cắp, mà chính là ăn cắp.